Met diepe droefheid hebben wij vernomen dat dr. Robert Leclecq, oud-lector Nederlands aan de Universiteit van Würzburg, op 15 november 2016 op 76-jarige leeftijd is overleden.

Sinds de oprichting van het lectoraat in 1966 was Robert Leclercq meer dan vier decennia als lector Nederlands aan de universiteit van  Würzburg verbonden. Hij was een van de meest geprofileerde vertegenwoordigers van de ‘éénmansneerlandistiek’ in het Duitse taalgebied – zoals hij de lectoren noemde die in hun eentje het vak aan hun universiteit moesten representeren, meestal verbonden aan een germanistisch instituut. In zijn programmatisch artikel  ‘Eénmansneerlandistiek in het Duitse taalgebied en integratie in de germanistiek’ (In: Ons erfdeel 33 (1990), pp. 450-454) pleitte hij nadrukkelijk voor een integratieve aanpak, d.w.z. voor samenwerking met germanisten en anglisten op het gebied van de contrastieve taalkunde en de comparatistische letterkunde. Hiermee wilde hij niet alleen de positie van de lectoraten als buitenposten van de Nederlandse taal en cultuur versterken, maar ook voorkomen dat de éénmansdocentschappen zouden ‘verworden tot een taalverwervingslectoraat’, zoals hij het in het aangehaalde artikel uitdrukte. Dit betekent niet dat hij zijn taak als taaldocent geringschatte, integendeel, maar naast deze taak heeft hij altijd contrastieve en comparatistische colleges aangeboden die ook studenten Duits of Engels als onderdeel van hun studie konden volgen.

Zijn wetenschappelijke ambities hebben hun neerslag gevonden in talrijke publicaties. Allereerst natuurlijk in zijn proefschrift over Aufgaben, Methoden und Geschichte der wissenschaftlichen Reimlexikographie  (Amsterdam 1975) waarmee hij op 17 okt. 1975 aan de Rijksuniversiteit te Utrecht promoveerde. De praktische aanwending van zijn theorie kreeg zijn beslag in zijn Reimwörterbuch zu “Sankt Brandan” (Amsterdam [1976]).

Later hebben de praktische ervaringen die hij als lektor Nederlands in Duitsland heeft opgedaan hem ertoe gebracht zich intensief met verschillende aspecten van de contrastieve grammatica Nederlands-Duits bezig te houden. Hierover verschenen vanaf 1988 tal van artikelen in belangrijke intra- (Leuvense bijdragen, Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde) en extra-murale tijdschriften (Neerlandic extra muros, nachbarsprache niederländisch, Neerlandia Wratislawensia) en in diverse uitgaven van de Handelingen van het Colloquium Neerlandicum. Aan dat laatste colloquium heeft hij regelmatig deelgenomen, net als aan de docentenbijeenkomsten van het Duitse taalgebied.

Onderwerpen van zijn bijdragen waren vooral de verschillen in het werkwoordgebruik en de woordvolgorde van het Nederlands en het Duits. Al deze artikelen mogen worden beschouwd als deelstudies of bouwstenen voor een grote contrastieve grammatica Nederlands-Duits die hij van plan was te publiceren, maar die hij helaas niet heeft kunnen voltooien.

De neerlandistiek in het Duitse taalgebied heeft met Robert Leclercq een door iedereen gewaardeerde collega verloren. Een collega die bovendien een geëngageerd vertegenwoordiger van het vak aan de Duitse universiteiten was en met recht een ambassadeur van de Nederlandse taal en cultuur in Duitsland mag worden genoemd.

Eenieder die hem heeft gekend of met hem heeft mogen samenwerken, zal hem steeds in dankbaarheid herinneren.

Duisburg/Essen                                                                                             Heinz Eickmans